Eric Giraudet de Boudemange

Judith Spijksma
Eric Giraudet de Boudemange, EXPERIMENTS ON BIRD ORIENTATION AND THEIR INTERPRETATION (2013)

In de ruimte staan, massief houten kubussen op elkaar gestapeld. Het zijn doelwitten voor een potje speerwerpen. Voor de duur van The Thorn Birds (2013), een conferentie over duivensport, doen ze dienst als zitplaatsen. Zittend op een van de dartblokken worden de bezoekers door Eric Giraudet de Boudemange meegenomen in een verhaal dat begint als een etnografische inleiding in de duivensport en uitmondt in de vrijlating van een ten dode opgeschreven duif. Giraudet de Boudemange vertelt over Freddy Vallin, een duivenhouder uit Frankrijk die een groot deel van zijn leven besteed aan de duivensport.

Giraudet de Boudemange kreeg zes zogenaamde death row pigeons van Vallin: niet snel genoeg, een veer te weinig of te dik en dus beter geschikt op een bord. De kunstenaar gaf ze namen naar de slachtoffers van John Wayne Gacy, de beruchte Amerikaanse seriemoordenaar. De toeschouwers worden verzocht een minuut stil te zijn voor deze ‘slachtoffers’ terwijl we kijken naar een foto van Blanco, de eerste duif van Vallin. Na dit stiltemoment haalt de kunstenaar een van de death row pigeons tevoorschijn en laat zien hoe de voorbereidingen op een wedstrijd in zijn werk gaan. Het publiek krijgt ruimschoots de gelegenheid de duif geluk te wensen met een kus op het voorhoofd voordat hij wordt teruggeplaatst in zijn kooi.

De lezing van de kunstenaar gaat langzaam over in een mythologisch verhaal waarin het labyrint en de zon een belangrijke plek innemen. Giraudet de Boudemange vertelt over Theseus die dankzij de draad van Ariadne zijn weg terug vond uit een labyrint en over Icarus die door te dicht bij de zon te vliegen in zee stortte. Ondertussen worden de toeschouwers omwikkeld door een elastiek waarmee het labyrint en de draad van Ariadne gesymboliseerd worden.

Experiments on bird orientation and their interpretation (2013) is de titel van de presentatie in de studio van de kunstenaar waar de performance een onderdeel van is. De titel is afgeleid van een artikel van Gustav Kramer, een Duitse vogelkenner die Giraudet de Boudemange aanhaalt in zijn performance. De tekst is in de ruimte opgehangen. Kramer deed onderzoek naar de oriëntatie van vogels en kwam tragisch teneinde tijdens een klim door de bergen op zoek naar de rotsduif. Uit de tekst blijkt dat de zon een belangrijke rol speelt in de oriëntatie van vogels, het fungeert als een soort kompas. Het is een van de factoren die een rol speelt in het feit dat een duif altijd terug naar huis weet te navigeren. Voor Icarus betekent de zon echter het einde. Voor de death row pigeons eigenlijk ook.

Giraudet de Boudemange is duidelijk thuis in de tradities van sport en spel. Vorig jaar toonde hij een installatie gebaseerd op een spel dat veel gespeeld werd door gepensioneerde koolmijnwerkers in Frankrijk. Ook nu is datzelfde spel onderdeel van de presentatie. De pijlen zijn vergelijkbaar met de materialen die kolenmijnwerkers gebruikten om gaten in de muur te boren om plaats te maken voor dynamiet. De gevederde pijlen associëren losjes met de vogels in het referaat van de kunstenaar. Een video toont een ander perspectief op het fierljeppen. Van oudsher een manier om de Friese slootjes te trotseren en van het ene stuk land naar het andere over te springen. Giraudet de Boudemange filmde een stel fierljeppende jongemannen. Een camera die bevestigd was aan de top van de paal registreert de bewegingen van de jongens van de ene kant naar de andere kant van de sloot, waarmee het perspectief op het typische Friese landschap volledig verandert. Giraudet de Boudemange onderzoekt het spel zoals het gespeeld wordt in een specifieke cultuur of gemeenschap. In zijn werk laat hij de relatie zien tussen dat spel, de gemeenschap en ook het landschap waarin het beoefend wordt.

Maar zijn werk gaat verder dan een interesse in de traditie van sport en spel. Tussen de spelen liggen stokken met aan het uiteinde een afgietsel van de hand van de kunstenaar die verschillende gebaren maakt. Het zijn gebaren die gebaseerd zijn op bijvoorbeeld het speerwerpen. Iedere hand draagt dezelfde ring, waarvan verderop in de ruimte een foto hangt. Het blijkt een familiering van de kunstenaar te zijn, die afhankelijk van hoe het gedragen wordt, aangeeft of de drager getrouwd is of niet.

Dit symbool van liefde associeert met het nest van de prieelvogel waarover een andere tekst te lezen is. De prieelvogel past een optische illusies toe om zijn vrouwelijke tegenpool te verleiden. Hij weet zich met zijn kleurrijke nest groter te maken dan dat hij is en zo indruk te maken op zijn gewilde vrouwelijke vogelpartij. Giraudet de Boudemange lijkt eenzelfde doel te hebben: zijn publiek verleiden met zijn kleurrijke verzamelingen van objecten, teksten, verhalen en interpretaties van traditionele spelen.

De performance The Thorn Birds is een aanvulling op de presentatie, het geeft inzicht in de achtergrond van de verschillende werken en objecten. In de performance worden verbindingen gelegd die zijn weerslag hebben op de manier waarop de andere werken in de ruimte bekeken worden. De performance heeft een open einde; zou de duif huiswaarts keren of verdwalen en zijn vrijheid tegemoet vliegen? Een antwoord op die vraag blijft uit. Experiments on bird orientation and their interpretation heeft eenzelfde open einde. Het is een web van referenties waarin mythologie, etnografie en (natuur)wetenschap met elkaar zijn verweven. Die verschillende referenties en interpretaties leiden niet tot een conclusie maar laten ons achter in nieuwsgierigheid, in een labyrint van mogelijke interpretaties.

Eric Giraudet de Boudemange, THE THORN BIRDS (2013)
Eric Giraudet de Boudemange, EXPERIMENTS ON BIRD ORIENTATION AND THEIR INTERPRETATION (2013)