Als een walsend danspaar beweegt en zweeft een subtiel en minuscule lijn over een klein gedeelte van de grote witte muur van Dapiran Art Project Space in Utrecht. Deze animatie, line dancer (2011), is een eindeloze loop van achter elkaar gezette tekeningen waarin doorhalingen en veranderingen steeds opnieuw aangebracht worden. De animatie kan omschreven worden als een poëtische vertaling van de lichtplekken die de zon, auto- of fietslampen op muren projecteren. De projectie is zo subtiel en klein dat het nauwelijks waarneembaar is, in de lichte ruimte van de pas in november geopende galerie. Een bewuste keuze van kunstenaar Joost Bakker. De lichtheid van het werk wordt op deze manier geoptimaliseerd, waardoor het spel van lijnen in het oneindige van de muur opgaat.
Oneindigheid en zijn tegenpool eindigheid staan centraal in Bakkers werk. Grote begrippen gevoed door de grote fascinatie van de kunstenaar die voelbaar zijn in zowel vorm als inhoud. De hierboven genoemde animatie is daar een goed voorbeeld van. Een muziekfragment van Johann Sebastian Bach, te beluisteren met een koptelefoon, versterkt op een intieme manier de ingetogenheid van de lichtanimatie. Meegevoerd op de prachtige tonen van de Duitse grootmeester beweegt de lijn als een druppel op een oppervlakte van links naar rechts en weer terug.
Bakkers werk is divers en bestaat uit verschillende media waarbij de nadruk vooral op tekeningen en animaties, ofwel ‘levende tekeningen’, ligt. Zijn tekeningen variëren van abstracte lijntekeningen tot veelal monumentaal aandoende architectonische ontwerpen. Ingetogenheid, precisie en vakmanschap kenmerken zijn werk. Op de vierde tentoonstelling van de Utrechtse galerie, genaamd Platform, is gekozen voor een bescheiden en intieme presentatie van deze tekeningen. Naast line dancer zijn drie grafiettekeningen op papier te bewonderen, een tweede animatie op iPad en een kleine verzameling van day drawings. Dit laatste is nieuw voor Bakker, hij plaatst iedere dag een tekening, recent of niet, op zijn Facebook-pagina. Speciaal voor de tentoonstelling is een selectie van deze day drawings gepresenteerd. Zuivere lijntekeningen als Between a thought (2009), of High Tea (2007) en de Platform-serie maken onderdeel uit van de presentatie. Kleur is zeldzaam, zwart, wit en grijstinten zetten de toon en geven een eigen karakter aan de werken.
Ondanks de kleine ruimte zijn de werken fascinerend en boeiend genoeg om een poos in de galerie door te brengen. In dat opzicht zou Bakkers werk getypeerd kunnen worden als ‘slow art‘, een term die vooral benadrukt dat enige aandacht en tijd zijn vereist om het werk te bewonderen, te interpreteren en te waarderen. ‘Vereist’ klinkt misschien te betuttelend, maar het werk van Bakker bewijst het tegendeel. Door de extreme vakkundigheid waarmee hij door simpel lijnenspel tot zijn creaties komt, wordt het bekijken van zijn werk een genot. Eigen verbeelding en ervaring zijn aan de orde. Zijn werk zorgt voor meerdere interpretatiemogelijkheden. Ook zijn woordspelingen en typografische verdraaiingen geven stof tot nadenken. In een wereld waarin een grote hoeveelheid beelden ons bereikt en waar snelheid de gangbare norm is, vormt het werk van Bakker een rust in de chaos. Zijn (levende) tekeningen zijn tijdloos, bewegen subtiel, of proberen een moment in de tijd te grijpen waardoor een gevoel van tijdloosheid ontstaat.
Gewaagd is de keuze om de animatie line dancer te projecteren op de grootste muur, juist door de subtiliteit, kleinschaligheid en bijna onzichtbaarheid van het werk. En dat is even wennen. Maar in Bakkers wereld van lijnen, waar eindigheid en oneindigheid een grote rol spelen, is deze keuze niet geheel onbegrijpelijk. Intimiteit viert hoogtij in de galerie en de tekenkunst van Bakker sluit daar naadloos bij aan.
Nog één keer die koptelefoon opzetten om in een poëtische en ingetogen bezinning weg te dromen.
