Wim Poppinga

Miriam van Ommeren
Wim Poppinga, BIG TALK (2008) Fotografie: Bob Bronshoff

Dit jaar viert Kunstvlaai haar tiende editie in de openbare ruimte: het Amstelpark in het zuidoosten van Amsterdam. Het Amstelpark werd in 1972 aangelegd om plaats te bieden aan de tweede editie van de gerenommeerde wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade.

Sinds 2012 wordt Kunstvlaai georganiseerd op verschillende locaties, waarbij zowel de ruimtelijke als architecturale identiteit van de verschillende locaties een sterke invloed hebben op de aard van de tentoonstellingen. Dat is geheel in overeenstemming met het doel van Kunstvlaai om een kritisch engagement aan te gaan met ruimte an sich. In plaats van witte muren dient dit jaar een geheel open, publieke ruimte te worden gevuld; een behoorlijke uitdaging voor de deelnemers.

Het is een interessante keuze van Kunstvlaai om het medium ‘billboard’ als uitgangspunt te nemen. Volgens de curatoren dient het alledaagse, standaard billboard enerzijds als drager van een advertentie, anderzijds kan het ook een politieke of zelfs religieuze boodschap propageren. Maar de afgelopen jaren is er als het ware een traditie ontstaan van kunstenaars die het billboard ‘wegkaapten’ van de commercie en ze introduceerden in hun kritische kunstpraktijk; zo maakten John Baldessari en David Shrigley billboards voor de New York High Line, en schilderde de anonieme kunstenaar Zevs kogelgaatjes op modellenhoofden op de billboards die het Parijse straatbeeld (ont)sieren. Deze interventies, of ze nou officieel of ‘illegaal’ waren, vonden plaats in grote steden over de hele wereld, en zijn toen verworden tot tijdelijke, individuele, publieke minigaleries.

1646 is een van de deelnemers aan Kunstvlaai 2014. Dit kunstenaarsinitiatief uit Den Haag werd opgestart in de jaren 90, en is door de jaren heen van een kleine, lokale projectruimte uitgegroeid tot een internationaal gerenommeerde, professionele tentoonstellingsruimte. 1646 wil inzicht bieden in de gedachtegang en visie van de kunstenaar. Bij 1646 staat de kunstenaarspraktijk altijd centraal. Door te voorzien in productiebudgetten en andere financiële bijdragen, kan 1646 zijn activiteiten richten op de ontwikkeling en realisatie van nieuwe kunstwerken. Hierdoor kan 1646 een aanzienlijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de hedendaagse kunstsector in Nederland.

Voor de aankomende Kunstvlaai-editie heeft 1646 gekozen voor een interventie op een reeds bestaand werk in het park: Wim Poppinga’s Big Talk (2008). Poppinga’s werk staat op een bijna verborgen parkentree, dicht bij de A10. Een zogenaamde non-plaats, die aan de zichtbaarheid is ontnomen en daarom behoefte heeft aan een groots gebaar. De immense installatie van het woord ‘PARK’ is tevens een gebaar naar de duizenden automobilisten op de snelweg die eraan voorbijrijden, alsof ze herinnerd moeten worden aan het feit dat er een wereld op zich is buiten hun eigen auto eentje die open is, en groen, en ruimschoots gevuld met frisse lucht. Het werk is een expliciete advertentie voor iets dat moeilijk te vatten is in een scherpe slogan. En daarom vertelt Big Talk maar gewoon wat het is. Een referentie naar de commerciële billboards, voor iets dat moeilijk te verkopen is.

Nu, zes jaar na de installatie van Big Talk, krijgt Poppinga’s werk een nieuwe, maar tijdelijke identiteit. De interventie van 1646 bestaat uit het toevoegen van de letter ‘S’ aan het billboard, in dezelfde stijl als de letters van ‘PARK’, maar geplaatst op de grond. Vanaf de snelweg is de ‘S’ niet te zien. De bezoekers daarentegen kunnen het gehele woord ‘SPARK’, hoewel deels opgebroken, wél lezen. Het werk “wordt een reflectie op de manier waarop, wanneer bekeken vanuit kikvorsperspectief, meer realistische, kritische visies en small talk kunnen plaatsvinden,” aldus 1646. Poppinga’s Big Talk kan worden gezien als een humoristisch commentaar op advertenties en het karakter van billboards. Door het simpelweg toevoegen van een letter, voegt 1646 een kritische laag commentaar toe aan zowel het werk en zijn locatie in de context van tijdelijke culturele evenementen zoals Kunstvlaai.

Het Amstelpark, ooit de achtergrond voor een imposant evenement, is nu een relatief onbekend park dat niet de levendigheid bezit van andere, meer centraal gelegen parken in Amsterdam. Een park dat blijkbaar een billboard nodig heeft om de buitenwereld eraan te herinneren dat het bestaat, een billboard dat op grote afstand ligt van de paviljoens waarin de Kunstvlaai-activiteiten plaatsvinden. Hoewel de kunstmanifestatie ongetwijfeld wat oude vonken zal doen oplaaien, is het de vraag hoe lang dat effect zal duren. Voor Kunstvlaai 2014 zal het een uitdaging zijn om te werken met een locatie die haar openbare functie al jaren vervult. In plaats van het louter vullen van lege ruimte, zullen de deelnemers moeten werken met, en rondom, bestaande structuren. 1646 heeft er met zijn interventie voor gekozen om deze uitdaging frontaal aan te gaan.