Maakbare Maasvlakte

Floor Tinga
MAASVLAKTE 2

Het is de Nederlander eigen: als er geen land is, dan maken we het toch gewoon zelf? De Rotterdamse Maasvlakte wordt in de komende jaren voor drie miljard euro met 2.000 hectare land uitgebreid. Kosten nog moeite worden gespaard om deze niet onomstreden landwinning op een vlotte manier aan de man te brengen. En daar hoort kunst natuurlijk ook bij. Dus trok het Rotterdamse Havenbedrijf de Stichting Kunst en Openbare Ruimte (SKOR) aan voor een advies, die op haar beurt het jonge curatorenduo Latitudes uit Barcelona naar voren schoof voor het ontwikkelen van een kunstproject bij de aanleg van de tweede Maasvlakte.

Latitudes (Max Andrews en Mariana Cánepa Luna) heeft een serie internationale publicaties, tentoonstellingen en symposia op zijn naam staan op het gebied van land-art en ecologie. Tijdens Art Rotterdam lanceerde het duo het pilotproject Portscapes. Tijdelijke projecten, excursies en voorstellingen van inter- en nationale kunstenaars zoals Jan Dibbets, Lara Almarcegui, Bik van der Pol, Marjolijn Dijkman, Ilana Halperin, Maria Barnas, Pauline Oltheten en Cyprien Gaillard zullen het komende jaar aan bod komen.

Tijdens een perspresentatie in het in aanbouw zijnde informatiecentrum van de Maasvlakte 2 vertelden Theo Tegelaers van SKOR en het Spaanse Latitudes meer over de achtergrond van dit project. De Maasvlakte is volgens Latitudes voor vrijwel iedereen ‘buitenlands’ gebied. Hoeveel Nederlanders weten immers dat naast de distributie van kolen, ruwe olie en ijzererts de Maasvlakte ook plaats biedt aan herten, eidereenden en bijzondere plantensoorten? Deze onbekende plek van 40 kilometer in lengte wordt een proeftuin voor de deelnemende kunstenaars om te reflecteren op de functie en uitbreiding van de Port of Rotterdam.

Eén van de deelnemende kunstenaars is Marjolijn Dijkman. Haar fascinatie voor de wereld legt ze vast op foto’s die ze als een doorlopend kunstproject rubriceert in haar online wereldatlas. Tijdens haar verblijf in de Arabische Emiraten in het kader van haar deelname aan de Sharjah Biennial 8 zag Dijkman geïdealiseerde uitspraken zoals ‘Welcome to the city of the future’ of ‘Live the Luxury’ op metershoge billboards. Haar eigen verzameling taglines verspreidde ze via flyers door de stad Sharjah. Eenmaal uit hun context genomen, werden het holle frasen.

Het is ironisch dat bij de ontwikkeling van de Maasvlakte 2 een zelfde tagline wordt ingezet. Na afloop van de presentatie krijgen de journalisten een stoere tas met de Maasvlakte 2 Movie (van de makers van Maasvlakte 1) in de handen gedrukt. De gelijknamige trailer die op internet te zien is, brengt op clichématige wijze de betrokken partijen in beeld: de gladde CEO, de aantrekkelijke ecologe, de visionaire architect en de snoeiharde zakenvrouw. ‘Maasvlakte 2: Port of the Future!’, roept een Hollywood-achtige stem aan het slot van de trailer. Hoe hol zal deze uitspraak uiteindelijk zijn?

Op een plek waar elke millimeter gepland is en thema’s zoals economie, recreatie en ecologie met dichtgetimmerde leuzen in de markt worden gezet, is het afwachten in hoeverre de kunst niet ook het slachtoffer wordt van platitudes. Laten we hopen dat de kunstenaars zijn opgewassen tegen de grootsheid van deze miljarden onderneming en hun eigen stempel kunnen drukken op de ontwikkelingen van de Maasvlakte 2.

Portscapes vindt plaats op verschillende tijdstippen en locaties gedurende 2009.

Op zondag 8 februari nam Jan Dibbets in dit kader zijn film 12 Hours Tide Object with Correction of Perspective opnieuw op, op het strand van de Maasvlakte.

www.portscapes.nl
www.l-a-t-i-t-u-d-e-s.org